Kardiyak Yan Etkileri

21.03.2024

KANSER TEDAVİSİNDE KARDİYAK SİSTEM YAN ETKİLERİ

Kanser tedavisinde özellikle bazı kemoterapötik ilaçlar ve radyoterapi, kardiyak sistem üzerinde yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler arasında kalp yetmezliği, hipertansiyon, aritmi ve perikardit bulunmaktadır. Örneğin, antrasiklinler gibi bazı kemoterapi ilaçları, kardiyotoksisiteye ve sonuç olarak kalp yetmezliğine yol açabilir. Radyoterapi özellikle göğüs bölgesine uygulandığında, kalp dokusunda hasara ve koroner arter hastalığına neden olabilir. Bu yan etkilerin yönetimi için kardiyak izlem, uygun ilaç tedavileri ve yaşam tarzı değişiklikleri önem taşır. Kanser tedavisinin kardiyak sistem üzerindeki yan etkileri, hastaların yaşam kalitesini ve tedaviye genel yanıtını önemli ölçüde etkileyebilir.

Resim 1. Kanser tedavilerine başlamadan önce hastaların kardiyak açıdan değerlendirilmesi olası kardiyak yan etkileri azaltacaktır.

Kanser tedavisinde kardiyak sistem yan etkilerine yol açabilen bazı ilaçlar şunlardır:

Antrasiklinler (örn: Doksorubisin): Kalp yetmezliği ve kardiyotoksisite riski taşırlar.

HER2 inhibitörleri (örn: Trastuzumab): Kalp yetmezliğine neden olabilir.

VEGF inhibitörleri (örn: Bevasizumab): Hipertansiyon ve tromboembolik olaylar riskini artırır.

BRAF inhibitörleri (örn: Vemurafenib): QT uzaması ve aritmiler riski taşır.

ALK inhibitörleri (örn: Krizotinib): Bradikardi (kalp yavaşlaması) ve QT uzamasına neden olabilir.

Bu ilaçların kullanımı doktor gözetiminde ve düzenli kardiyak izleme ile gerçekleştirilmelidir. Yan etkilerin yönetimi ve ilaç doz ayarlamaları, hastanın genel sağlık durumuna göre yapılır.

Resim 2. Kanser tedavi sürecinde dolaşım sisteminde damar tıkanması en sık görülen yan etkilerdendir.

Yan Etkileri Türleri

Kalp Yetmezliği: Bazı kemoterapi ilaçları, özellikle antrasiklinler, kardiyotoksisiteye ve kalp yetmezliğine neden olabilir.

Aritmiler: Hem kemoterapi hem de radyoterapi, aritmilere (düzensiz kalp atışları) yol açabilir.

Koroner Arter Hastalığı: Göğüs bölgesine yapılan radyoterapi, koroner arterlerde hasara neden olabilir.

Hipertansiyon: Bazı hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapiler kan basıncında artışa sebep olabilir.

Perikardit ve Miyokardit: İnflamasyon veya enfeksiyon nedeniyle kalp zarında (perikard) veya kalp kasında (miyokard) iltihaplanma gelişebilir.

Tedavi ve Yönetim

Kardiyak İzlem: Tedavi öncesi ve sırasında düzenli kardiyak fonksiyonlar izlenmelidir.

İlaç Tedavisi: Kalp yetmezliği için ACE inhibitörleri, beta-blokerler gibi ilaçlar ve aritmiler için antiaritmik ilaçlar kullanılabilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düşük tuzlu ve kalp sağlığına uygun diyet ile düzenli egzersiz ve stres yönetimi kalp sağlığına faydalı olacaktır.

Erken Müdahale- Yakın Takip: Yan etkilerin ilk belirtilerinde hemen müdahale edilmesi.

Kanser tedavisinin kardiyak yan etkileri, tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır ve bu etkilerin yönetimi hastanın genel sağlığı ve tedavi başarısı için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle kardiyak yan etkilere karşı proaktif bir yaklaşım ve uygun tedavi stratejilerinin uygulanması gerekmektedir.