Deri Yan Etkileri

21.03.2024

KANSER TEDAVİSİNDE DERİ YAN ETKİLERİ

Kanser tedavisinde sıkça görülen deri yan etkileri özellikle kemoterapi ve hedefe yönelik tedavilerden kaynaklanabilir. Bu yan etkiler arasında cilt kuruluğu, kaşıntı, döküntüler, akne benzeri lezyonlar, ciltte renk değişiklikleri ve fotosensitivite (güneş ışığına karşı hassasiyet) bulunur. Radyoterapi alan hastalarda radyasyon dermatiti görülebilir, bu durumda cilt kızarır, hassaslaşır ve bazen yanık benzeri reaksiyonlar oluşabilir. Tedavi süresince cilt bakımının önemi artar ve düzenli nemlendirme, nazik cilt temizliği ve güneşten korunma önlemleri gerekebilir. Deri yan etkilerinin yönetimi için topikal tedaviler, oral ilaçlar ve bazen kortikosteroidler kullanılabilir.

Kanser tedavisinde deri yan etkilerine neden olabilen bazı ilaçlar şunlardır:

Epidermal Büyüme Faktörü Reseptör (EGFR) inhibitörleri (örn. setuksimab, Panitumumab): Akne benzeri döküntüler ve cilt kuruluğuna yol açabilir.

BRAF inhibitörleri (örn. Vemurafenib, Dabrafenib): Fotosensitivite ve hiperkeratozik lezyonlara neden olabilir.

Multikinaz inhibitörleri (örn. Sorafenib, Sunitinib): Ciltte döküntü ve el-ayak sendromuna yol açabilir.

İmmünoterapiler (örn. Pembrolizumab, Nivolumab): Kaşıntı ve makülopapüler döküntüler oluşturabilir.

Bu ilaçların kullanımı sırasında deri yan etkilerinin yönetimi ve gerekli cilt bakımı önemlidir.

Resim 1. Kanser tedavi sürecinde ellerde, ayaklarda ve vücudun diğer bölgelerinde tedavi ilişkili kaşıntı, soyulma ve yaralar görülebilmektedir.

YAN ETKİLER NELERDİR ?

Kanser tedavisinde deri yan etkileri genellikle kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve radyoterapi nedeniyle ortaya çıkar. Bu yan etkiler şunları içerebilir:

Cilt Kuruluğu ve Kaşıntı: Cildin nemini kaybetmesine ve kaşıntıya neden olabilir.

Döküntüler: Akne benzeri döküntüler veya kızarıklıklar şeklinde görülebilir.

Fotosensitivite: Tedavi gören cildin güneş ışığına karşı daha hassas hale gelebilir.

El-Ayak Sendromu: Ellerde ve ayaklarda ağrılı kızarıklıklar ve soyulma görülebilir.

Hiperpigmentasyon: Ciltte renk değişiklikleri ve lekeler görülebilir.

Resim 2. Kanser tedavi sürecinde meydana gelen dirençli cilt yaralarının sebebini bulabilmek için biyopsi yapılması gerekebilir.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR ?

Kanser tedavisinde deri yan etkilerinin tedavisi, yan etkinin tipine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Cilt kuruluğu ve kaşıntı için yoğun nemlendiriciler ve hipoalerjenik cilt bakım ürünleri kullanılabilir. Akne benzeri döküntüler için topikal veya oral antibiyotikler ve antiinflamatuar ilaçlar önerilebilir. El-ayak sendromu durumunda koruyucu kremler ve soğuk kompresler faydalı olabilir. Fotosensitivite için güneşten korunma ve yüksek koruma faktörlü güneş kremleri önerilir. Her durumda, cilt bakımı ve koruması için detaylı bir yaklaşım gereklidir ve bu süreçte dermatolojik danışmanlık önem taşır.

İlaç Dozu: Yan etkiye yol açan ilaç dozu azaltılabilir veya kesilebilir.

Nemlendiriciler ve Koruyucu Kremler: Cilt kuruluğunu ve kaşıntıyı azaltmak için kullanılabilir..

Topikal Steroidler: Ciddi döküntüler ve inflamasyon için kullanılabilir.

Antihistaminikler: Kaşıntıyı azaltmak için kullanılabilir.

Foto Koruma: Güneş kremi ve koruyucu giysilerle cildi güneşten korumak için kullanılabilir.

El-Ayak Sendromu için Özel Bakım: Soğuk kompresler ve hipoalerjenik losyonlar kullanılabilir.

Her deri yan etkisi ve tedavi yöntemi, hastanın bireysel durumuna ve tedavi türüne göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, herhangi bir deri yan etkisi fark edildiğinde bir hekime danışılması önemlidir.